TERAPIA MANUALNA

 CZYM JEST TERAPIA MANUALNA?

Terapia manualna jest częścią medycyny, która zajmuje się ręcznym badaniem i leczeniem zaburzeń czynności układu ruchu, obejmujących stawy (zablokowania), mięśnie (miogelozy), więzadła (niewydolność) a także profilaktyką dolegliwości ze strony układu ruchu. Obecnie terapia manualna jest jedną z najbardziej skutecznych technik uwalniania od bólu.

Medycyna manualna zajmuje się badaniem i leczeniem w pełni odwracalnych zaburzeń czynności (dysfunkcji) w układzie ruchu.

Terapia manualna często mylona jest z tzw. kręgarstwem znachorskim lub laickim. Jest związana z prawie wszystkimi specjalnościami lekarskimi (w szczególności z neurologią). Działa ona na zasadzie odruchów znanych w neurologii.

BADANIE

Badanie odbywa się za pośrednictwem rąk terapeuty. Podczas wizyty terapeuta sprawdza palpacyjnie poszczególne stawy. Na podstawie obserwacji wykonywania poszczególnych czynności dnia codziennego można stwierdzić, gdzie zaczął się proces chorobowy. Zwężenie powierzchni stawowych oraz rotacje kręgosłupa wyczuwalne są pod palcami badającego.  Niezdiagnozowane przeciążenia prowadzą do deformacji i zmian stereotypów ruchowych. Mięśnie oraz więzadła działają jak sznurki, które pod wpływem obciążeń raz się kurczą a raz rozciągają.  Dlatego w porę zdiagnozowana dysfunkcja jest możliwa do wyleczenia.

Kluczową sprawą w dysfunkcjach przejścia lędźwiowo-krzyżowego oraz inny odcinków stawów kręgosłupa jest znalezienie przyczyny poprzez właściwe badanie manualne. Dopiero ono wskazuje, który segment jest zajęty przez niepoprawne ustawienie powierzchni stawowych względem siebie.

LECZENIE

W terapii manualnej wyróżniamy trzy techniki :

Manipulacja- to szybki zdecydowany ruch (impuls) pchnięcia lub pociągnięcia przekraczający patologiczną granicę ruchu (zablokowania), nie przekraczający anatomicznej granicy ruchu w stawie. Podczas manipulacji pacjent nie może kontrolować przebiegu zabiegu ale i też nie może się bronić przed wykonaniem szybkiego ruchu.

Mobilizacja – są to ruchy bierne wykonywane przez terapeutę w określonych płaszczyznach. Mają one również nauczyć pacjenta danej pozycji stawu dla uzyskania lepszego rozluźnienia podczas wykonywania manipulacji.

Oscylacja – są to ruchy powtarzalne kilkukrotnie w wybranym kierunku. Mają spowodować rozluźnienie stawu oraz uspokojenie układu nerwowego do danego ruchu wywołując lekką manipulacje bez konieczności używania większej siły.

Niektóre techniki mobilizacyjne lub ruchy oscylacyjne a w ostateczności manipulacyjne przynoszą natychmiastową ulgę zarówno w miejscu bolesnym jak i promieniującym.

Od tego kiedy używana jest dana technika decyduje wykwalifikowany terapeuta manualny. Nierzadko bywa tak, że wystarczy zastosować technikę mobilizacyjną i dojdzie do manipulacji. Są przypadki zablokowań gdzie trzeba zastosować większą amplitudę ruchów i szybki ruch pchnięcia (impuls).  Im dłuższy czas trwania danej dysfunkcji tym terapia staje się dłuższa oraz intensywniejsza.  

Dlaczego tak ważne jest zrozumienie pojęcia przeciążenie i podrażnienie?

A dlatego, że to głównie przez nie dochodzi do zablokowań układu ruchu.

Podrażnienie jest to stan mięśni i struktur łącznotkankowych, przypominający miejscowy stan zapalny tkanek. Cechuje się dużą nadwrażliwością na ucisk i słabo reaguje na leczenie farmakologiczne a także na fizykoterapię.

Przeciążenia mięśni (zmęczenie) jest to stan, w którym mięśnie zwiększają lub zmniejszają swoje napięcie włókien mięśniowych oraz wykazują brak pobudliwości nerwowej. Często dochodzi do demielinizacji nerwowej oraz zaburzenia krążenia. Mięśnie mogą być obolałe z powodu nadmiaru kwasu mlekowego jaki wydzielił się podczas wysiłku fizycznego.

Szereg czynności dnia codziennego powoduje sumowanie się (kumulację) mikrourazów włókien mięśniowych a także więzadłowych, powodując bóle promieniujące do kończyn dolnych. Przypominają one tzw. „Lumbago” lub rwę kulszową. Są często błędnie diagnozowane i leczone poprzez objaw a nie przyczynę.

Odcinek szyjny kręgosłupa również jest narażony na częste przeciążenia. Wynika to przez  sporadyczne lub zbyt częste  ale zbyt  gwałtowne dźwiganie bez uprzedniej rozgrzewki. Bóle (migrenowe) głowy lub ból promieniujący do kończyn górnych oraz mdłości są także objawem na to, że kręgosłup uległ chwilowej destabilizacji.

Umów się na wizytę

Literatura:

1. Z.Arkuszewski; Podręcznik medycyny manualnej, Wyd. Elipsa-Jaim, Kraków 2006
2. H. Frish J. Roex, red. Wanda Stryła; Terapia manualna, Wyd. PZWL Warszawa 2016
3. A. Rakowski, J. Słobodzian; Terapia manualna w zespołach bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, Wyd. CTM Andrzeja Rakowskiego, Poznań 2001
4. K.Lewit, red. Antoni Musioł; Leczenie manualne zaburzeń czynności  narządu ruchu, Wyd. PZWL, Warszawa 1984